Hoe gaat het nu met “Ik heb het nog nooit gedaan dus ik denk dat ik het wel kan”?

“Ik heb het nooit gedaan dus ik denk dat ik het wel kan” – Pippi Langkous heeft dat nooit gezegd. Eind 2018 schreef ik daar een blog over en het stuk werd een hit. Inmiddels is dat bericht ruim 30.000 keer bekeken.

Er kwamen reacties. Mensen weten zeker dat Pippi het gezegd heeft. In de serie, of in een film. Maar niemand komt ooit met een link naar een video waarin ze het ook echt zegt. Wat nog een beetje in de buurt komt (afgezien van het stuk over pianospelen in het boek – zie het eerste bericht) komt uit de tv-serie. In Pippi’s kerstfeest krijgt Pippi een trompet cadeau. Een meisje vraagt: “Kan je werkelijk trompetspelen?” en Pippi antwoordt: “Dat weet ik niet, maar het zal wel lukken want nu heb ik een trompet!”

(het fragment start op 24:45)

Ook Pippi gaat boodschappen doen werd genoemd. Op het eind zit Pippi vast in een boom. Anneke vraagt: “Kun je er werkelijk niet meer uit, Pippi?” En Pippi antwoordt: “Nou, misschien lukt het wel. Als ik het maar echt probeer!”

(het fragment start op 26:10)

Volgens een medewerker van uitgeverij Ploegsma hebben de erven Astrid Lindgren er een medewerker opgezet die lang bezig is geweest alle vertalingen, ook van verfilmingen, te screenen. Het citaat werd niet gevonden.

Het haalde ook de radio. Op 16 februari 2019 ging het in de Timur Timur Show (link werkt niet meer) over het Mandela-effect: dingen waarvan iedereen gelooft dat ze zo zijn, maar die niet blijken te kloppen. Op 1:54:45 wordt uitgelegd wat het is, en op 2:06:15 geeft iemand het voorbeeld van Pippi. In de aflevering van 2 maart 2019 (link werkt niet meer) ging het er nog een keer over (vanaf 1:05:05), omdat mensen niet willen geloven dat Pippi het niet gezegd heeft.

Gelukkig begint het ook een beetje door te dringen dat het een misquote is. Ik zie met enige regelmaat blogjes en tweets langskomen waarin mensen dat zeggen. Sylvia Witteman twitterde erover, bijvoorbeeld.

De Stichting Kinderpostzegels had een shopper met het citaat in de webshop. Die is inmiddels vervangen door een shopper met dezelfde tekst, maar zonder Pippi.

Ik ben niet de enige die zich met dit citaat bezighoudt. Ook de Deense bibliothecaris Martin Jørgensen heeft er een artikel over geschreven. Het is in het Deens, maar met een vertaalprogramma kun je het prima begrijpen.

Maar waar komt dit foutieve citaat dan vandaan?
Goede vraag! Het citaat ken ik nog maar een paar jaar, maar het lijkt wel wat ouder te zijn. Ik heb geprobeerd te zoeken met behulp van de tijdinstellingen van Google, door te zoeken voor 2000, maar dat blijkt Google niet goed aan te kunnen: er komen allemaal websites naar boven die overduidelijk van na 2000 zijn.

Waar zegt Pippi Langkous: “Ik heb het nog nooit gedaan dus ik denk dat ik het wel kan”?

Deze kerstvakantie herlees ik een aantal boeken van Astrid Lindgren. Het eerste boek was de Pippi Langkous-omnibus. Wat me opviel, was dat ik het bekende citaat

ik heb het nog nooit gedaan dus ik denk dat ik het wel kan

niet tegenkwam. Zou het dan misschien uit de televisieserie komen? Ik ging op zoek.

Ik vond veel motiverende websites, maar een bron vond ik niet. Ik schakelde over naar Engels (“I have never tried that before so I think i should definitely be able to do that”) maar ook daar was geen bron te vinden. Met Google Translate vond ik het citaat in het Zweeds: “Det har jag aldrig provat tidigare, så det klarar jag säkert”. Het vreemde was wel dat er variaties bleken te bestaan. Bijvoorbeeld: “Det har jag aldrig provat förut, så det klarar jag helt säkert”. Dat is wel een beetje raar, aangezien de verhalen over Pippi oorspronkelijk in het Zweeds zijn geschreven.

Uiteindelijk belandde ik via het Zweedse citaat op de website astridlindgren.com. Bij de Vanliga frågor och svar (FAQ, in goed Nederlands) vond ik ook een vraag over Kända men felaktiga citat. Gelukkig bleek er ook een Engelse versie te bestaan, waar onder het kopje Popular misquotes ook het citaat bleek te staan. Astrid Lindgren blijkt dit niet te hebben geschreven, en er is geen bron bekend.

Toch zegt Pippi in het boek wel degelijk iets over ‘proberen’. Namelijk in het tweede boek, Pippi Langkous gaat aan boord. In het hoofdstuk Pippi gaat boodschappen doen staat:

“Tja, als we eens begonnen”, zei Pippi. “Allereerst zou ik een piano willen kopen.”
“Ja maar Pippi”, zei Tommy, “je kunt toch niet pianospelen?”
“Hoe kan ik dat nou weten, als ik het nog nooit geprobeerd heb”, antwoordde Pippi. “Ik heb nog nooit een piano gehad om het te proberen. En laat ik je zeggen, Tommy, pianospelen zonder piano, dat kost ontzettend veel moeite om te leren.”

Het komt in de buurt, het is leuk, maar het doet het waarschijnlijk toch minder goed op een tas, onderzetter, mok of muursticker.

UPDATE 21 mei 2020: naar aanleiding van de reacties op dit artikel schreef ik een vervolgartikel.