Winnen mannen meer prijzen dan vrouwen?

Naar aanleiding van mijn stuk over het percentage mannelijke kinderboekenschrijvers, waaruit bleek dat in 2010 61% van de schrijvers vrouw was, vroeg Susan zich af:

Een soortgelijke vraag had ik al eens behandeld, namelijk: Wie winnen Zilveren Griffels? Daaruit bleek dat in de periode 2006-2017 iets meer mannen dan vrouwen een Zilveren Griffel wonnen. Mannen winnen gemiddeld dus vaker dan je op grond van de man/vrouw-verhouding bij de schrijvers zou verwachten.

Ik zocht Susans vraag uit voor dezelfde groep schrijvers uit 2010. Welke van de boeken uit dat jaar kregen in de jaren die volgden een prijs? Ik splitste het uit naar kinderjuryprijzen (Nederlandse Kinderjury, Jonge Jury en Kinder- en Jeugdjury Vlaanderen) en volwassenenprijzen (Gouden en Zilveren Griffel, Vlag en Wimpel voor tekst, Gouden Lijst, Thea Beckmanprijs, Nienke van Hichtumprijs, Woutertje Pieterse Prijs, Boekenleeuw en Boekenwelp, Grote Jongeren Literatuurprijs).

Opeens bleken de verhoudingen heel anders te liggen. Bij de kinderjuryprijzen waren 8 van de 10 prijzen voor een man en 2 voor een vrouw. Bij de volwassenenprijzen gingen 19 van de 32 prijzen naar mannen, en 13 naar vrouwen. Waarbij alle hoofdprijzen (Gouden Griffel, Gouden Lijst, Nienke van Hichtumprijs, Woutertje Pieterse Prijs en Boekenleeuw) naar mannen gingen.

Dat zijn dus veel meer mannen dan je op grond van de man/vrouw-verhouding bij de schrijver zou verwachten. Zou het in dat jaar toevallig een uitschieter zijn geweest, of zou dat normaal zijn? Ik keek wat verder, naar de boeken die tussen 2007 en 2016 verschenen waren.

Bij de kinderjuryprijzen bleek de verhouding anders te liggen: 34 van de 77 prijzen gingen naar mannen, 43 naar vrouwen. Dat is 44%-56%, dus de mannen doen het daar ietsje beter dan de 39%-61% verhouding bij de schrijvers.

Bij de volwassenenprijzen wonnen mannen en vrouwen in die periode vrijwel evenveel: van de 259 prijzen gingen er 129 naar mannen en 130 naar vrouwen.

Mannen en vrouwen winnen dus ongeveer even vaak, maar omdat minder boeken door mannen worden geschreven, winnen mannen relatief vaker dan vrouwen.

Wat is het percentage mannelijke kinderboekenschrijvers?

Een vraag van schrijvers Marcel van Driel en Selma Noort via Twitter:

Deze vraag is het best te beantwoorden als je over een bepaalde periode een overzicht hebt van het complete kinderboekenaanbod. Dat hield ik bij in 2009 en 2010. Ik zocht het daarom uit voor 2010. Dat is dus al een tijdje geleden. Maar ik kan me niet voorstellen dat de verhouding man/vrouw in de afgelopen 7 jaar ingrijpend is gewijzigd, dus het geeft naar mijn idee een goede indicatie.

In 2010 verschenen 2373 kinderboeken. Die werden geschreven door 1241 verschillende schrijvers. Van die 1241 schrijvers waren er 483 man, en 757 vrouw. (Wie zijn rekenmachine er nu bij pakt ziet dat er dan 1 overblijft. Dat was het collectief Mijn naam is Haas. En nu ik het toch over collectieven heb: voor het gemak heb ik Geronimo Stilton bij de mannen gestopt, en Thea Stilton bij de vrouwen).

Dat betekent dat in 2010 61% van de kinderboekenschrijvers vrouw was, en 38,92% man. (Je kunt trouwens ook kijken naar het percentage boeken in de totale productie dat geschreven is door mannen en vrouwen. Als bijvoorbeeld mannen veel meer boeken per jaar schrijven dan vrouwen, zouden de cijfers anders liggen – maar die cijfers wijken nauwelijks af van de cijfers hierboven).

Voor Nederland liggen de cijfers iets anders: daar was 66,74% vrouw en 33,03% man. In Vlaanderen is de gender gap minder groot. Daar was 55,33 vrouw en 44,67% man.

Welke Vlaamse schrijvers zijn in een niet-westers land geboren?

Naar aanleiding van de vraag hoeveel kinderboekenschrijvers met een migratieachtergrond er zijn, maakte ik een lijstje met Nederlandse schrijvers die in een niet-westers land geboren zijn. Daarop kwam de vraag: en hoe zit dat in Vlaanderen?

Ook hier keek ik naar het geboorteland. Ook hier zou het beter zijn geweest om naar het geboorteland van de ouders te kijken, maar daar heb ik nu eenmaal vaak geen informatie over.

Het lijstje is korter dan het lijstje met Nederlanders. Natuurlijk wonen er minder mensen in Vlaanderen dan in Nederland, maar zelfs als je daar rekening mee houdt is het nog kort.

Afghanistan: Meysam Noori

Argentinië: Lieve Hoet

Congo: Ann de Bode, Bart Demyttenaere, Katrien Baert

Marokko: (Malika Oulad-Chaâra heeft een Marokkaanse achtergrond en is in Vlaanderen geboren)

Welke boekverfilmingen komen eraan?

Vorige week werd bekend dat Superjuffie wordt verfilmd; de film is in het najaar van 2018 in de bioscoop te zien. Op welke kinderboekverfilmingen hoeven we wat minder lang te wachten? Ik vond er vier.

23 november: Wonder

Voor België is nog geen premièredatum bekend. Gebaseerd op het gelijknamige boek van R.J. Palacio.

6 december: Paddington 2

Voor België is nog geen premièredatum bekend. Gebaseerd op de boeken van Michael Bond.

7 december: Wonderstruck

België: 20 december. Gebaseerd op Het wonderkabinet, van Brian Selznick.

25 januari 2018: Maze Runner: The Death Cure

Voor België is nog geen premièredatum bekend. Gebaseerd op De doodskuur, van James Dashner.

Wat vertelde Rob Ruggenberg?

Meestal maakt Rob Ruggenberg bij het verschijnen van een nieuw boek een tournee door het land. Omdat zijn gezondheid nog niet echt goed is, blijft het bij Piratenzoon bij een rondje langs boekwinkels in de buurt van Sluis, waar het boek gepresenteerd werd. Wel kwam hij op 10 november in kinderboekwinkel De Boekenberg in Eindhoven.

Het was afgeladen vol. Mensen die iets na half 8 binnenkwamen vanwege een vertraagde trein, moesten blijven staan. Gelukkig was het vanaf een afstand ook prima te volgen. Rob werd geïnterviewd door Jos Walta, over het ontstaan van het boek, over de historische achtergrond. Over hoe hij in Zeeuws-Vlaanderen op een onbekend verhaal stuitte.

Jos Walta interviewde ook de jonge Zain. Die was, behalve proeflezer, ook degene van wie Rob de naam had geleend voor zijn hoofdpersoon. Jos Walta vroeg naar mijn idee iets te lang door; Zain had alles al verteld. Over het proeflezen, wat hij van het verhaal vond, wat er van hem anders had gemogen.

Jos-Walta-en-Zain.jpg

Daarna nam Rob het weer over. Hij liet plaatjes zien die hij ook voor zich had gehad tijdens het schrijven. Plaatjes van galeien, slaven, een harem, Sluis, zeeslagen. Hij vertelde daarbij boeiend over de galeienoorlog die tijdens de Tachtigjarige Oorlog is uitgevochten. En over hoe kwetsbaar de galeislaven waren.

Tijdens de hele presentatie werd wel duidelijk dat Piratenzoon geen vrolijk boek is. Wel een boek dat een realistisch beeld geeft van een onbekend stukje van de Nederlandse geschiedenis; gezien door de ogen van de zoon van een Marokkaanse piraat en een Hollandse slavin.

Piratenzoon.jpg

Welke boeken gaan over hekel aan lezen / dyslexie?

José vroeg: ik ben op zoek naar leesboeken waarin kinderen voorkomen die of dyslexie hebben of een hekel aan lezen. Ik bedoel niet boeken die speciaal geschreven zijn voor dyslectische kinderen.

Ze had zelf al wat boeken gevonden:

  • Pudding Tarzan / Ole Lund Kirkegaard
  • Flirttips van een dyslexiediva / Kathleen Vael & Naomi Glorie
  • Zoentips van een dyslexiediva / Kathleen Vael & Naomi Glorie
  • De magische pen / Nadja Van Sever
  • Otto-Jan zegt nee tegen lezen / Tommy Greenwald
  • Ga jij maar op de gang! / Jacques Vriens
  • Schatkasten / Hieke van der Werff
  • Ik ben niet bom! / Marion van de Coolwijk
  • De klas van Daan / René van der Velde
  • Dwarrelletters / Simone Foekens

Dat is al een aardig lijstje. Het is lastig om te zoeken naar meer. In het Centraal Bestand Kinderboeken vind je een kleine 500 boeken met het trefwoord dyslexie, maar het overgrote deel heeft dat trefwoord omdat het boeken voor kinderen met dyslexie zijn.

Wel vond ik nog een themalijst op het Makkelijk Lezen Plein.

En twee titels die niet in die themalijst en José’s eigen lijst staan:

  • Getver! Alweer een boek! / Tijn Snodijk
  • Lars lust geen boeken / Saskia Hula

UPDATE 9-11-2017: na een oproep op de Facebookpagina, kwamen er nog meer titels:

  • Paniek in de bieb / Eoin Colfer
  • Een genie met dyslexie / Anja Cocquyt
  • Ben ik dom? / Ludo Enckels
  • Matilda / Roald Dahl
  • Oh nee, niet weer een boek! / Magali de Frémery

Kennen jullie misschien nog meer van dit soort boeken?

Welke boeken spelen zich af in Limburg?

Leesdame vroeg: Welke kinder- en jeugdboeken spelen zich af in Limburg?

Dat was natuurlijk een makkie. Op Kjoek staat een uitgebreide lijst met Nederlandse plaatsen in kinder- en jeugdboeken. Die lijst was al een tijdje niet bijgewerkt, dus ik heb er nog twee recente boeken aan toegevoegd.

Omdat ik Kjoek waarschijnlijk binnenkort ga opdoeken kopieer ik de lijst hieronder.

Groesselt

  • [De verdwijning van de mislukte barbie / Jacques Vriens]
  • [Het geheim van de verliefde hulpkok / Jacques Vriens]
  • De redding van de zwevende oma / Jacques Vriens
  • [De vondst van het stiekeme circus / Jacques Vriens]
  • De jacht op de afgepakte sterren / Jacques Vriens
  • De ontmaskering van de zingende hotelrat / Jacques Vriens
  • De ontvoering van de zwarte prinses / Jacques Vriens
  • De vlucht van de knorrige kelner / Jacques Vriens
  • De ontsnapping van de brullende muis / Jacques Vriens
  • [Het geheim van de zoenende gasten / Jacques Vriens]

de Heek

  • Ontsnapt aan de galg / Ton van Reen

‘s-Hertogenrade

  • De kapitein van de Bokkenrijders / Ton van Reen

Hieteren

  • Het Eos-project / Mirjam Mous

Kerkrade

  • De vuurman / Anton Quintana
  • Zwarte sneeuw / Simone van der Vlugt

Maastricht

  • Marihuanasmokkel in Maastricht / Jan de Winter
  • Zwarte sneeuw / Simone van der Vlugt
  • Gemaskerd naar het bal / Arend van Dam
  • Expres vermist? / Lorna Minkman
  • Code M / Ineke Mahieu

Mheer

  • Het huis met de vogels / Betsy Byars

Oranjedorp

  • Tien torens diep : een verhaal over vriendschap / Jacques Vriens

Sittard

  • Negen Open Armen / Benny Lindelauf
  • De hemel van Heivisj / Benny Lindelauf

Valkenburg

  • Als reisleidster op pad [Ankie als reisleidster] / Anouk van Arnhem
  • Broederschap van de Bok / Reggie Naus

Venlo

  • Breek je nek voorzichtig! / Erna Sassen

Venray

  • Op de vlucht / Ad van Gils

Welle

  • Hoe overleef ik het jaar 2000? / Francine Oomen

Zuid-Limburg

  • De zwanenzomer / Betsy Byars
  • Op goed geluk / Lydia Rood
  • Love u 2 much / Annemarie Bon
  • Oorlogsgeheimen / Jacques Vriens

geen nadere aanduiding

  • Een tien voor tekenen / Bas Rompa
  • Dwaalsporen / Jacques Brooijmans
  • Ruzie om de vuursteenmijn / Jacques Vriens
  • Raveleijn / Paul van Loon
  • Meisje van Mars / Anna Woltz & Vicky Janssen

Hoeveel schrijvers met een migratieachtergrond zijn er?

Ted vroeg, naar aanleiding van mijn stuk over boeken met een niet-witte hoofdpersoon: hoeveel kinderboekenschrijvers met een migratieachtergrond zijn er in Nederland? Hij was met name benieuwd naar schrijvers met een niet-westerse achtergrond.

Dat is een lastige vraag. Volgens de definitie van het CBS gaat het dan om schrijvers van wie minstens één ouder in Afrika, Latijns-Amerika of Azië (met uitzondering van Japan en Indonesië) is geboren. Ik houd in mijn database natuurlijk niet bij waar de ouders van kinderboekenschrijvers geboren zijn, dus ik heb een lijst gemaakt met schrijvers die in niet-westerse landen geboren zijn. Het kan natuurlijk zo zijn dat de ouders van de schrijver wel allebei in Nederland zijn geboren, dus vermoedelijk is de lijst niet helemaal correct. Ook ken ik maar van ongeveer de helft van de ruim 10.000 schrijvers in mijn database het geboorteland, dus compleet is de lijst ook niet.

Ik vond 28 Nederlandse schrijvers die in niet-westerse landen geboren zijn:

Afghanistan: Anoush Elman, Layla Alizadah, Meysam Noori

Algerije: Karim Traïda, Hakim Traïda

Colombia: Angela Pelaez-Vargas

Egypte: Evelien van Dort

India: Ernest van der Kwast

Iran: Niki Padidar

Lesotho: Maureen Du Toit

Marokko: Zohra Zarouali, Mohamed Sahli, Khalid Boudou

Nederlandse Antillen: Josette Daal, Ad Grooten, Curt Fortin, Roland Colastica, Sonia Garmers, Diana Lebacs, Liliana Erasmus, Siny van Iterson

Suriname: Cynthia McLeod, Frank Ong-Alok, Henna Goudzand Nahar, Karin Amatmoekrim (Joyce Pool heeft een Surinaamse achtergrond en is in Nederland geboren)

Turkije: Halil Gür (Özcan Akyol heeft een Turkse achtergrond en is in Nederland geboren)

Venezuela: Jennine Staring

Zuid-Korea: Jung-Hee Spetter

Aanvullingen zijn welkom!