Ik ben mijn pensioengerechtigde leeftijd allang voorbij, en oma van vier kleindochters, in leeftijd variërend van 22 tot 9 jaar. Ik vertaal al sinds 1968, maar behaalde pas in 1987 mijn diploma tolk/vertaler. Tot circa 2000 vertaalde ik meest van het Nederlands naar het Engels, en dan vaak technische rapporten. Na het overlijden van mijn man ben ik overgestapt op vertalingen van het Engels naar het Nederlands (dat kostte minder energie). Rond 2009 ben ik de eerste boeken gaan vertalen (theologie). Een jaar later kwamen er Young Adults bij. Het eerste echte kinderboek (8-12 jaar) dateert van 2018. Wel had ik al eerder een kinderbijbel vertaald.
Wanneer ben je begonnen met vertalen? Wat was je eerste vertaling?
Ik ben in 1968 begonnen, maar pas in 1987 was ik officieel tolk/vertaler EN/NL/EN. Het eerste boek dat ik vertaalde was geen kinderboek. Het boek bestond uit Bijbelstudies van ‘Brother Yun’, een christen die om zijn geloof is vervolgd.
Welke vertaling van jou is het bekendste, denk je?
Ik denk de boeken van Anne van het Groene Huis. Maar het zou me niet verwonderen als ook het recent vertaalde boek Vijf kinderen en Het van E. Nesbit (geschreven in 1902! Nesbit is meer bekend van The Railway Children) het goed gaat doen. Er zijn al diverse mooie recensies van het boek.
Hoeveel boeken heb je inmiddels vertaald?
Ik schat een stuk of 26.
Wat vind je het fijnste aan vertaler zijn? En wat vind je het minst fijne?
Het fijnst vind ik dat je op je eigen tijd en in je eigen ritme kunt vertalen. Niemand die je op je vingers kijkt…
Het minst fijn vind ik altijd het eerste hoofdstuk van een nieuw boek – je moet weer proberen ‘erin’ te komen en je inleven in de personages. Dat kost me altijd wat tijd.
Welke hulpmiddelen gebruik je allemaal?
Ik maak vooral gebruik van internet om de juiste vertaling voor een woord te vinden. Tevens heb ik altijd een paar ‘meelezers’ die per hoofdstuk meelezen en commentaar geven op mijn vertaling. Komen we er dan nog niet uit, dan is er nog altijd de Boekvertalersgroep.
Wat zijn volgens jou de kenmerken van een perfecte vertaling?
Dat mensen niet merken dat het een vertaling is. Dat houdt in dat de vertaling soepel moet lopen, geen vreemde zinswendingen bevat, niet te lange zinnen. Het grootste compliment dat ik kan krijgen, is wanneer mensen zeggen: “Ik kon niet merken dat het een vertaling was.”
Welke vertaling vond je het moeilijkst?
Ik vond de boeken van Anne best moeilijk te vertalen; er kwamen veel onbekende woorden in voor. Vooral het eerste deel stond ook bol van de plantennamen. Al heb ik wel begrepen dat sommige woorden die Montgomery gebruikte, zelfs voor ‘natives’ onbegrijpelijk zijn! Ook waren er veel natuurbeschrijvingen, niet bepaald mijn sterkste kant!
Is er verschil tussen vertalen voor kinderen/jongeren en vertalen voor volwassenen?
Dat ligt eraan… Is het een modern boek, dan zul je je het jargon van de jongeren eigen moeten maken. Is het een wat ouder boek (zoals Anne van rond 1910, of Vijf kinderen en Het van 1902) dan moet je geen moderne woorden gebruiken, al moet je opletten dat je wel woorden gebruikt die ‘de jeugd van tegenwoordig’ kent. Het moet geen oubollig iets worden. Ook zullen je zinnen voor kinderen/jongeren korter dienen te zijn dan voor volwassenen.
Welk boek dat door iemand anders vertaald is, had je zelf graag willen vertalen?
De serie van Het kleine huis op de prairie van Laura Ingalls Wilder.
Welk boek dat nog niet vertaald is, wil je graag vertalen?
De resterende boeken van Lucy Montgomery. Rond 1980 zijn in Nederland alleen de eerste drie boeken van Anne vertaald (in zes delen). De resterende niet.
Hoe kom je in beeld bij uitgevers?
Ik heb het tot nu toe bijna altijd gehad van mond-tot-mondreclame.
Hoe zou de wereld eruitzien zonder kinderboekenvertalers?
Een stuk minder fascinerend!
Waar werk je op het moment aan?
Het derde deel van Anne van het Groene Huis (Anne of the Island).
Wat lees je in je vrije tijd?
Lichte lectuur.
Kjoek? 