Wie een historisch kinderboek leest, reist vanzelf een beetje door de tijd. Je maakt kennis met een ander tijdperk, en ziet hoe de mensen toen leefden.
Soms reizen de personages in de boeken zelf door de tijd. Dat kan een mooi effect opleveren: mensen van nu zien hoe het er toen aan toeging, en vergelijken hun eigen leven met het leven vroeger. Daardoor krijg je een goed beeld van de verschillen.
Het bekendste boek dat deze truc toepast, is natuurlijk Kruistocht in spijkerbroek van Thea Beckman. Het boek zelf is inmiddels ook bezig met een indrukwekkende reis door de tijd. Het is bijna een halve eeuw oud, bijna honderd keer herdrukt en het is nog steeds te vinden in (kinder)boekwinkels en bibliotheken.
In het boek reist Dolf vanuit 1972 naar 1212. Door een ongelukkig toeval kan hij niet terug naar zijn eigen tijd en sluit hij zich aan bij een kinderkruistocht. Duizenden kinderen zijn op weg naar het Heilige Land om het te bevrijden van de ongelovigen.
Het is een ongeorganiseerde bende, en Dolf gebruikt zijn kennis uit de twintigste eeuw om alles in goede banen te leiden.
Onderweg komen Dolf en de kinderen veel moeilijkheden en tegenslagen tegen, en dat maakt het boek een meeslepend avonturenverhaal.
Als je meer wilt weten over de Middeleeuwen, kun je een tijdreis boeken bij Chrono BV. Nou ja, dat kan als je in de 22e eeuw leeft. Chrono BV biedt tijdreizen aan naar diverse tijdperken en geeft daar ook handige reisgidsjes bij uit. Handboeken voor historiehoppers, noemen ze die zelf. Zo zijn er ook gidsen voor het oude Griekenland en het oude Rome.
Het zijn grappige gidsen, die je tippen over waar je heen moet gaan om getuige te zijn van spannende gebeurtenissen. Het gaat dan vooral over spectaculaire dingen zoals oorlogen, veldslagen, moorden en complotten. Toch steek je daarbij stiekem wel een heleboel op.
Julia’s reis van Finn Zetterholm is een stuk rustiger. Julia kan via schilderijen door de tijd reizen. Zo belandt ze in zes verschillende tijden (1658, 1657, 1505, 1876, 1838 en 1935), waar ze de schilders ontmoet en praat met de mensen die op de schilderijen zijn afgebeeld.
Ook in de twee vervolgdelen, Julia’s verdwijning, en Julia’s ontsnapping, reist Julia door de tijd.
Een heel bijzondere manier om terug in de tijd te reizen ontdekt Roly in De duik van Sjoerd Kuyper. Door tussen de pontons van de brug in Willemstad op Curaçao te zwemmen, komt hij in het verleden. Zo gaat hij honderd jaar terug in de tijd. Daar gaat hij op zoek naar zijn verdwenen vader.
De duik is niet alleen een boek over tijdreizen, het is veel meer. Ieder hoofdstuk is geschreven in een andere stijl en het boek is prachtig geïllustreerd door Sanne te Loo.
Kruistocht in spijkerbroek / Thea Beckman 12+ (Lemniscaat, 1973)
Julia’s reis : een magisch kunstavontuur / Finn Zetterholm 12+ (De Fontein, 2009; vert. uit het Zweeds: Erica Weeda)
De duik / Sjoerd Kuyper 10+ (Lemniscaat, 2014; illustraties Sanne te Loo)
De middeleeuwen : wat en #hoedan / Jonathan W. Stokes 10+ (De Fontein, 2020; vert. uit het Engels door Anne Douqué; illustraties van Xavier Bonet) Handboek voor historiehoppers
Dit jaar is het thema van de Kinderboekenweek En toen? Tijdens de hele Kinderboekenweek geef ik daarom tips over kinder- en jeugdboeken die in het verleden spelen. Elke dag staat een bepaald thema of een tijdperk centraal. Daarbij ga ik kriskras door de geschiedenis, en bespreek ik zowel oudere als recente boeken. Voor alle leeftijden, maar vooral voor de wat oudere kinderen, vanaf een jaar of 9.
Kjoek? 