Eigenlijk zou ik Duits gaan studeren in Leiden. Want ik was er als halve Oostenrijkse goed in en dat vak had in die tijd een geweldige baangarantie, vooral in het onderwijs. Algauw besefte ik dat Duits niet was waar mijn hart lag. Het onderwijs ook niet, overigens. Na een tussenjaar volgde ik mijn eigen gevoel en koos ik voor Engelse taal- en letterkunde. Ik wilde graag vertalen, maar dan wel boeken… alleen wist het loopbaancentrum daar niet veel raad mee. Na mijn studie vond ik een baan als redacteur bij een tijdschriftenuitgever, en daar ben ik in vijf jaar tijd ook in-house vertaler, bureau-, eind- en hoofdredacteur geweest. En in die tijd begon ik eigenlijk met heel veel geluk aan mijn eerste boekvertalingen, voor uitgeverij Big Balloon.
Wanneer ben je begonnen met vertalen? Wat was je eerste vertaling?
In 2006 kwam mijn eerste boekvertaling uit, De betovering begint van de tv-serie Charmed. Ik was helemaal dol op die serie, en dus ook maar wat trots dat ik daar een boek van mocht vertalen. Er volgden er gelukkig nog meer, en ook verhalenbundels en een Episode Guide waar ik al mijn opgedane kennis en fangirling heerlijk in kwijt kon.
Welke vertaling van jou is het bekendste, denk je?
Waarschijnlijk The Lunar Chronicles van Marissa Meyer, al hoop ik dat de boeken van David Baddiel dan 
op plek twee staan. Of de drie boeken van De monstersnackbar van David O’Connell.
Hoeveel boeken heb je inmiddels vertaald?
Ik zit al over de 130 heen, voornamelijk dus kinder- en jeugdboeken en Young Adult-titels, met een handvol non-fictie en boeken voor volwassenen erbij. Daarvan heb ik drie kinderboeken vanuit het Duits vertaald, waar ik ook echt trots op ben. En daarnaast heb ik voor een reeks zaklamp-zoekboeken verhalen mogen schrijven. Daarvan zijn er momenteel tien verkrijgbaar.
Wat vind je het fijnste aan vertaler zijn? En wat vind je het minst fijne?
Het fijnst aan dit werk is elke keer weer in een andere wereld kunnen rondwandelen, personages leren kennen en hun verhaal vertellen. (Daar steek ik voor mijn eigen schrijfsels ook veel van op.) Spelen en stoeien met taal, een woordgrap goed vertalen of slim vervangen, leuke Nederlandse namen bedenken voor personages; het is heerlijk werk om te doen.
Het fijnst aan het thuiswerkaspect van de baan is dat ik mijn tijd zelf kan indelen, dat ik gewoon thuis ben en in de eerste plaats (of een gedeelde eerste plaats) moeder kan zijn.
Het minst fijn is dat de planning in de praktijk niet altijd die op papier volgt. O, en wat ik ook zo vreselijk vind: nee moeten zeggen tegen een leuke klus omdat er nog steeds maar zeven dagen in de week zitten. En administratie. En met ijskoude handen tikken. En als er foutjes in de definitieve tekst zijn blijven staan, of erger nog: als ze er pas later in zijn gekomen. Brr.
Hoe ziet je werkdag er ongeveer uit?
Mijn door-de-weekse-werkdag volgt het schoolritme. Ik werk als de kinderen op school zitten, ’s ochtends en soms ook ’s middags, en ik ga ’s avonds verder zodra ze liggen te slapen. En ’s weekends pik ik ook nog een uurtje hier en daar mee als dat qua deadlines nodig is. (En dat is het vrij regelmatig.)
Over welke vertaling ben je het meest tevreden?
Ik weet niet of tevreden het juiste woord is, maar ik ben wel heel trots op Charlie en ik van Mark Lowery. Een verhaal over een jongen die het verlies van zijn jongere broertje probeert te verwerken, onder andere door gedichten te schrijven. Allerlei soorten gedichten die ook te maken hebben met wat er in dat hoofdstuk speelt en door zijn hoofd gaat. Dat was een geweldige uitdaging, en volgens mij zijn ze goed gelukt.
Welke vertaling vond je het lastigst?
Wie weet ken je Wat een pech, mijn naam is weg, een gepersonaliseerd kinderboek waarin de letters van de naam van een kind bijeengepuzzeld worden tijdens een zoektocht. Daarvoor moest ik heel veel korte verhaaltjes vertalen, waarbij gelet moest worden op rijm, metrum, toon, boodschap, zinslengte en de verhalen moesten kloppen met de afbeeldingen. Hartstikke leuk om te doen, maar het kostte enorm veel tijd. Veel Nederlandse woorden tellen nu eenmaal meer lettergrepen dan hun Engelse equivalent en het Engels is veel speelser met eindrijm en klankrijm, synoniemen, homoniemen en zinsvolgorde. Je kunt bijna nooit alles uit het origineel meenemen; something’s gotta give. Helaas begreep de opdrachtgever dat niet altijd, en dan ben je uiteindelijk veel meer heen en weer aan het mailen en je keuzes aan het verdedigen dan dat je met de vertaling bezig bent.
Wat was je grootste vertaalblunder?
Haha, niet echt een blunder, maar in Olivier en de dwaaleilanden wordt een verloren stad genoemd die Propacopaketl heet, zogenaamd iets Azteeks. Pas toen de Hongaarse vertaler vroeg wat ik van een paar termen in dat boek had gemaakt, viel het kwartje: proper copper kettle. Daar kon ik tegen die tijd helemaal niks meer mee, dus in ons boek is het de Verloren Stad Propacopaketl gebleven, wel met die Azteekse sfeer. (Het kwam ook wel helemaal een keer voor in het hele boek.)
Welk boek dat door iemand anders vertaald is, had je zelf graag willen vertalen?
Harry Potter! Maar in die tijd werkte ik nog niet als vertaler. Julius Zebra van Gary Northfield was leuk geweest; mijn zoontje is dol op de boeken, en Northfield is ook nog een goede vriend en studiogenoot van Sarah McIntyre, van wie ik vier boeken heb vertaald die ze samen met Philip Reeve heeft geschreven en geïllustreerd. Van haar had ik ook heel graag haar nieuwe prentenboek, The New Neighbours, willen doen.
En het komt zo af en toe voor dat je gevraagd wordt voor een klus die je echt niet kunt inplannen binnen de gewenste, vaak vrij korte termijn. Daar zitten ook zeker wel titels bij waarvan ik het echt ontzettend balen vind dat ik ’s nachts toch gewoon moet slapen en zo.
Van welke schrijver zou je graag eens een boek vertalen?
Ik ben al jaren fan van Anne Rice’ The Vampire Chronicles, dus dat lijkt me op zich heel gaaf. Maar wel heel veel en tijdrovend werk, want ze is nogal van uitvoerige, wollige beschrijvingen en verwijzingen en zo. Kate Morton lijkt me ook fantastisch om te doen. En ik had na de eerste twee delen ook heel graag het slot van de Mara Dyer-trilogie van Michelle Hodkin nog vertaald, en de inmiddels nieuwe trilogie over Mara’s vriendje Noah erachteraan…
Welk boek dat nog niet vertaald is, wil je graag vertalen?
The Truth Pixie van Matt Haig lijkt me geweldig, vooral ook omdat het boek een belangrijke boodschap voor kinderen bevat. (Maar ik zag dat ik niet de eerste ben die die titel noemt!) De serie The Uncommoners van Jennifer Bell lijkt me ook nog steeds een heerlijke klus; die serie heeft een behoorlijke Harry Potter-vibe. En de boeken van Sinéad O’Hart of de Nine Lives-trilogie van E.R. Murray.
Maak je je wel eens zorgen over computervertalingen? Zullen die jouw werk overbodig maken?
Dat kan ik me bij fictie en lange stukken tekst met innerlijke samenhang en verwijzingen naar dingen (ver) buiten de tekst niet voorstellen. Ik zie soms stukjes marketingtekst van collega’s voorbijkomen die door machines vertaald zijn, en de computers worden er wel steeds een beetje beter in, maar machines kunnen niet tussen de regels door lezen, verwijzingen begrijpen of woordgrapjes meenemen. Ze vertalen lineair, zonder fantasie. En juist die heb je nodig als je boeken vertaalt.
Waar werk je op het moment aan?
Tegen de tijd dat dit online staat, zou ik Bravelands boek drie (mijn eerste vertaling uit die serie) net af moeten hebben en ben ik nog bezig met een spannende Young Adult. (Denk: moord, drugs, geld en de sores van twee jongens die uit elkaar zijn maar nog van alles voor elkaar voelen. Het is op zich geen geheim, maar de Nederlandse titel is nog niet bekend.) Daarna mag ik verder met het volgende boek van David Baddiel!
Wat lees je in je vrije tijd?
Van alles, maar lang niet zo veel als ik zou willen… Momenteel vooral veel kinderboeken, omdat ik ze voorlees voor het slapengaan en omdat ik ze af en toe recenseer (ik hou van boeken, had ik dat al gezegd?), maar ik zou dolgraag ook weer eens in een Agatha Christie willen duiken. Gewoon zomaar.
Kjoek? 