Recente gebeurtenissen. En toen?

~ Richard Thiel ~ Plaats een reactie

De geschiedenis begint vandaag. Dingen die een seconde geleden gebeurd zijn, zijn eigenlijk al geschiedenis. Historische kinderboeken hoeven daarom niet per se heel lang geleden te spelen. De afgelopen jaren verschenen er verschillende boeken waarin een vrij recente gebeurtenis een rol speelde. Vandaag bespreek ik zes boeken die gaan over een gebeurtenis in deze eeuw.

1 januari 2000: de millenniumbug dreigt computers plat te leggen

In de aanloop naar het nieuwe millennium was er bezorgdheid of computers het op 1 januari 2000 nog wel zouden doen. Er zat een fout in oudere computers, waardoor ze dit jaartal niet aan zouden kunnen en terugspringen naar een veel eerdere datum. Dat zou voor grote problemen kunnen zorgen.

Hoe overleef ik het jaar 2000? van Francine Oomen speelt hierop in. Het is het tweede boek in de Hoe overleef ik… serie. De eerste twee delen gingen over letterlijk overleven; de delen erna werd het steeds meer figuurlijk. Het boek verscheen in 1999 en is dus een voorspelling. Achteraf bleek het allemaal wel mee te vallen.

13 mei 2000: ontploffend vuurwerk verwoest wijk in Enschede

Een enorme ontploffing verwoest een woonwijk in Enschede; 23 mensen komen om. Zeven jaar later verscheen Boem, weg! van Marcel Vaarmeijer.

11 juli 2010: Nederland speelt in de finale op het WK voetbal

Niet één, maar twee recente gebeurtenissen in Overspoeld van Gideon Samson en Julius ’t Hart. Het boek speelt zich af op de dag dat Nederland in de finale speelde, maar kijkt ook terug op de tsunami in de Indische Oceaan van 26 december 2004. Pieter was op die dag in Sri Lanka, waar hij werkte als vrijwilliger. In 2010 houdt deze ramp hem nog steeds bezig.

29 oktober 2012: orkaan Sandy legt New York plat

Emilia is in haar eentje in New York, in Honderd uur nacht van Anna Woltz. Dan vallen stroom, het mobiel netwerk en water weg. Ze moet zich zien te redden en krijgt hulp van andere kinderen. Anna Woltz was zelf in New York toen Sandy daar aan land kwam.

21 december 2012: het einde van de wereld

Omdat de Maya-kalender op deze dag ophield, wisten sommigen zeker dat de wereld zou vergaan. In Zonnestorm van Bianca Mastenbroek gaan drie kinderen hier op verschillende manieren mee om. Het boek verscheen voor 21 december, en is dus ook een voorspelling. We weten nu dat die niet klopte.

21 augustus 2017: een totale zonsverduistering in de Verenigde Staten

Nat ontmoet de kluizenaar Milo, die ongeneeslijk ziek is. Zijn laatste wens is om de totale zonsverduistering te zien. Nat gaat het regelen, in In het spoor van de eclips, van Bronagh Curran.

Hoe overleef ik het jaar 2000? / Francine Oomen 9+ (Van Reemst, 1999; herdruk bij Querido. Illustraties van Annet Schaap)

* Boem, weg! / Marcel Vaarmeijer 10+ (Gottmer, 2007)

Overspoeld / Gideon Samson & Julius ’t Hart 15+ (Querido, 2014)

Honderd uur nacht / Anna Woltz 12+ (Querido, 2014)

Zonnestorm / Bianca Mastenbroek 13+ (De Vier Windstreken 2012)

In het spoor van de eclips / Bronagh Curran 13+ (Gottmer, 2016; vert. uit het Engels: Esther Ottens)

Boeken met een * ervoor zijn alleen nog tweedehands te krijgen. De andere boeken zijn nog wel te koop in de (kinder)boekhandel, soms alleen als e-book.

Dit jaar is het thema van de Kinderboekenweek En toen? Tijdens de hele Kinderboekenweek geef ik daarom tips over kinder- en jeugdboeken die in het verleden spelen. Elke dag staat een bepaald thema of een tijdperk centraal. Daarbij ga ik kriskras door de geschiedenis, en bespreek ik zowel oudere als recente boeken. Voor alle leeftijden, maar vooral voor de wat oudere kinderen, vanaf een jaar of 9.

Ver van huis in de Tweede Wereldoorlog. En toen?

~ Richard Thiel ~ Plaats een reactie

Bij mijn favoriete boeken die in de Tweede Wereldoorlog spelen, zitten verschillende boeken over kinderen die voor een langere periode ergens anders gaan wonen, omdat het thuis te gevaarlijk is geworden.

Eigenlijk vertellen al die boeken meestal een beetje hetzelfde verhaal: de kinderen willen eigenlijk liever bij hun ouders blijven, ze hebben moeite om te wennen aan hun opvangouders en de nieuwe omgeving, ze missen hun ouders. Om uiteindelijk toch hun plekje te vinden.

In de boeken zijn de vluchtelingen met name joodse kinderen en kinderen uit Engelse steden. Van de joodse kinderen zijn de zussen Steffi en Nelli waarschijnlijk de bekendste. De Zweedse Annika Thor schreef vier boeken over de Oostenrijkse zusjes, die in 1939 aankomen in Zweden, waar ze op een ruig eiland bij Gothenburg ondergebracht worden. Vooral Steffi, de oudste, heeft het daar moeilijk mee. Het eenvoudige leven op het eiland verschilt enorm van het leven in het mondaine Wenen.

Wat ook niet helpt, is dat de zussen ondergebracht worden in twee verschillende huizen. Nelli komt in een gezin met jonge kinderen, Steffi bij een strenge, zwijgzame vrouw met wie ze vaak alleen is, omdat de man visser is en vaak op zee. Steffi heeft moeite om aansluiting te vinden bij haar leeftijdgenoten, en ze maakt zich zorgen over hoe het gaat met haar ouders.

De vier boeken omspannen de hele Tweede Wereldoorlog. In die tijd groeien de meisjes uit tot jongvolwassenen. In Zweden is de oorlog meestal ver weg, waardoor de boeken het vooral moeten hebben van de innerlijke groei van de personages.

Ook in Liverpool Street van de Duitse Anne Voorhoeve wil het gezin van de joodse Ziska weg uit nazi-Duitsland. Maar alleen Ziska kan mee met een kindertransport naar Engeland. Ze wordt ondergebracht in een joods gezin in Londen. Omdat haar ouders geen belijdende joden zijn, is ook dat erg wennen voor Ziska. Uiteindelijk raakt ze toch gehecht aan haar pleegmoeder, maar ze vindt het heel moeilijk om te kiezen tussen haar echte moeder en haar pleegmoeder. Dat zorgt voor talrijke ontroerende momenten.

Bijzonder is dat een ander boek van Anne Voorhoeve, Nanking Road, een alternatieve geschiedenis vertelt: in dat boek lukt het Ziska’s gezin wel om samen te vluchten, en ze belanden in Shanghai. Ook mooi, net zo dik, maar niet zo ijzersterk als het eerste boek.

En dan zijn er de kinderen die vanuit Engelse steden naar het platteland of zelfs naar het buitenland gestuurd werden tijdens de Duitse bombardementen aan het begin van de oorlog.

Een oudje in het genre is Carry’s kleine oorlog, van Nina Bawden. Dat boek is gebaseerd op de ervaringen van de auteur, die in de oorlog bij verschillende gastgezinnen in Wales verbleef. In het boek gaat het vooral over de dingen die de hoofdpersoon Carry in Wales meemaakte, en minder over de oorlog.

Norah en Gavin komen in De hemel valt van Kit Pearson vanuit Engeland zelfs helemaal in Canada terecht.

Recenter zijn de boeken van Kimberly Brubaker Bradley over Ada en haar broertje Jamie. Waar de meeste andere kinderen moeite hebben om hun ouders achter te laten, is dat niet zo bij Ada. Ze heeft een klompvoet en is daardoor haar hele leven door haar moeder mishandeld en weggestopt. Op het platteland gaat Susan heel anders met haar om, en Ada moet erg wennen aan allerlei nieuwe emoties.

Het tweede deel gaat verder waar het eerste deel ophoudt.

* 1939 – 1940 Een eiland in zee / Annika Thor 11+ (Lemniscaat, 2000; vert. uit het Zweeds Emmy Weehuizen-Deelder)
* 1940 – 1941 De lelievijver / Annika Thor 11+ (Lemniscaat, 2001; vert. uit het Zweeds Emmy Weehuizen-Deelder)
* 1943 De donkere diepte / Annika Thor 12+ (Lemniscaat, 2002; vert. uit het Zweeds Emmy Weehuizen-Deelder)
* 1945 Op open water / Annika Thor 12+ (Lemniscaat, 2002; vert. uit het Zweeds Emmy Weehuizen-Deelder)

1938 – 1945 Liverpool Street / Anne Voorhoeve 15+ (Callenbach, Davidsfonds Infodok, 2010; vert. uit het Duits: Hilke Makkink)
1938 – 1946 Nanking Road / Anne Voorhoeve 15+ (Callenbach, 2015; vert. uit het Duits: Hilke Makkink)

* 1940 Carry’s kleine oorlog / Nina Bawden 10+ (Querido, 1980; vert. uit het Engels: Maydo van Marwijk Kooy)

* 1940 De hemel valt / Kit Pearson 10+ (Jenny de Jonge, 1991; vert. uit het Engels: Nicolette Hoekmeijer; ill. Patsy Backx)

1939 – 1940 De oorlog die mijn leven redde / Kimberly Brubaker Bradley 9+ (Callenbach, 2017; vert. uit het Engels: Ernst Bergboer)
1940 – 1943 De oorlog die ik eindelijk won / Kimberly Brubaker Bradley 9+ (KokBoekencentrum, 2010; vert. uit het Engels: Ernst Bergboer)

Boeken met een * ervoor zijn alleen nog tweedehands te krijgen. De andere boeken zijn nog wel te koop in de (kinder)boekhandel, soms alleen als e-book.

Vandaag begint de Kinderboekenweek. Dit jaar is het thema En toen? Tijdens de hele Kinderboekenweek geef ik daarom tips over kinder- en jeugdboeken die in het verleden spelen. Elke dag staat een bepaald thema of een tijdperk centraal. Daarbij ga ik kriskras door de geschiedenis, en bespreek ik zowel oudere als recente boeken. Voor alle leeftijden, maar vooral voor de wat oudere kinderen, vanaf een jaar of 9.

Hoe divers zijn de boeken die Griffels en Penselen wonnen in 2020?

~ Richard Thiel ~ Plaats een reactie

Een aantal maanden geleden publiceerde ik mijn onderzoek naar de diversiteit van kinderboeken uit 2019. Eind augustus maakte het CPNB bekend welke boeken de Griffels, Penselen en Vlag & Wimpels van 2020 krijgen. Dat zijn natuurlijk allemaal boeken uit 2019. Het gaat om 45 boeken, waarvan sommige zowel door de Griffel- als Penseeljury bekroond werden. De meeste daarvan zaten al in mijn onderzoek, ik moest nog een paar non-fictieboeken lezen en daarvan de diversiteit turven. Hoe divers zijn de winnende boeken?

Ik vergelijk de diversiteit met de diversiteit van alle boeken uit 2019 die ik las. Dat zijn er inmiddels 667, dus de cijfers over deze boeken verschillen iets van die uit mijn eerdere publicatie (toen waren het nog 625 boeken). In dit deelonderzoek kijk ik alleen naar de inhoud van het boek, niet naar de omslagen.

Hoe ligt de verhouding tussen mannelijke en vrouwelijke personages?

Aantal 2019% 2019Bekroond 2019% bekroond
Niet vast te stellen568,4715,6
Uitsluitend mannelijk7711,5511,1
Hoofdzakelijk mannelijk16024,01022,2
Gelijk26740,01737,8
Hoofdzakelijk vrouwelijk558,224,4
Uitsluitend vrouwelijk527,748,9
Totaal66745

De verschillen tussen de 667 boeken en de 45 bekroonde boeken zijn niet groot. Er zijn in beide groepen flink meer boeken waarin jongens de belangrijkste rollen spelen dan boeken waarin meisjes die rollen spelen. Het verschil zit vooral in de boeken waarin wel vrouwelijke hoofd- of bijfiguren zitten, maar waarin jongens in de meerderheid zijn.

Hoeveel niet-witte personages komen voor in het boek?

Aantal 2019% 2019Bekroond 2019% bekroond
Geen mensen14722,0817,8
Geen mensen van kleur22734,01533,3
Niet-witte mensen alleen in illustraties507,536,7
Niet-witte bijpersonen517,6613,3
Enkele niet-witte personages12318,4817,8
Alle / Meeste personages zijn niet wit6910,3511,1
Totaal66745

Ook hier zijn de verschillen tussen de twee groepen niet groot. In beide groepen heeft zo’n 29% van de boeken een substantieel aantal niet-witte personages (enkele, de meeste, of alle personages zijn niet wit). Bij de bekroonde boeken zitten wat meer boeken met niet-witte bijpersonen, en wat minder boeken waarin geen mensen voorkomen.

Zitten er LHBT+-personages in het boek?

Aantal 2019% 2019Bekroond 2019% bekroond
Geen62393,43884,4
Homoseksueel213,148,9
Lesbisch131,924,4
Homoseksueel & lesbisch20,312,2
Lesbisch & transgender20,300
Transgender30,400
Biseksueel20,300
Alle10,100
Totaal66745

In deze categorie zitten de grootste verschillen. In de bekroonde boeken komen duidelijk meer homoseksuele mannen en lesbische vrouwen voor dan in de grote groep. Andere vormen van diversiteit, zoals transgender en biseksualiteit komen bij de bekroonde boeken helemaal niet voor; in de grote groep waren het er ook maar een paar.

Conclusie

De 45 boeken die in 2020 Griffels, Penselen en Vlag & Wimpels wonnen, zijn ongeveer even divers als de hele productie uit 2019. Alleen op het gebied van de seksuele diversiteit doen de bekroonde boeken het beter.

Wat opvalt is dat zowel in de hele productie als in de bekroonde boeken beduidend meer jongens dan meisjes de belangrijkste rollen spelen.

Welke boeken zijn vertaald uit het Chinees?

~ Richard Thiel ~ Plaats een reactie

Annelous Stiggelbout, vertaler van Chinese literatuur, vroeg me welke kinderboeken vertaald zijn uit het Chinees. Zelf kende ze er zeven.

Zoals wel vaker maakte ik voor het antwoord gebruik van het Centraal Bestand Kinderboeken. Daarin is heel veel te vinden, op veel verschillende manieren. Je moet je er vaak wel een beetje in verdiepen.

Met de zoekvraag twv=chi OR twv=chn vind je 84 titels. Die lijst kun je nog verder verkleinen door te kiezen voor taalcode Nederlands. Dan blijven er 32 titels over. Deze lijst is overigens niet compleet, laat Annelous weten: ze vertaalde zelf Waar is de baby? en De zwarte kat van Cao Wenxuan (Leonon Kinderboeken, 2019), en die titels ontbreken in de lijst.

Vervolgens vroeg ze me naar de ontvangst van Chinese kinderboeken in Nederland. Dat is een wat subjectieve vraag. Mijn idee is dat aan deze boeken nauwelijks aandacht is besteed. Verschillende boeken verschenen ook bij mij onbekende uitgevers.

Hoe gaat het nu met “Ik heb het nog nooit gedaan dus ik denk dat ik het wel kan”?

~ Richard Thiel ~ Plaats een reactie

“Ik heb het nooit gedaan dus ik denk dat ik het wel kan” – Pippi Langkous heeft dat nooit gezegd. Eind 2018 schreef ik daar een blog over en het stuk werd een hit. Inmiddels is dat bericht ruim 30.000 keer bekeken.

Er kwamen reacties. Mensen weten zeker dat Pippi het gezegd heeft. In de serie, of in een film. Maar niemand komt ooit met een link naar een video waarin ze het ook echt zegt. Wat nog een beetje in de buurt komt (afgezien van het stuk over pianospelen in het boek – zie het eerste bericht) komt uit de tv-serie. In Pippi’s kerstfeest krijgt Pippi een trompet cadeau. Een meisje vraagt: “Kan je werkelijk trompetspelen?” en Pippi antwoordt: “Dat weet ik niet, maar het zal wel lukken want nu heb ik een trompet!”

(het fragment start op 24:45)

Ook Pippi gaat boodschappen doen werd genoemd. Op het eind zit Pippi vast in een boom. Anneke vraagt: “Kun je er werkelijk niet meer uit, Pippi?” En Pippi antwoordt: “Nou, misschien lukt het wel. Als ik het maar echt probeer!”

(het fragment start op 26:10)

Volgens een medewerker van uitgeverij Ploegsma hebben de erven Astrid Lindgren er een medewerker opgezet die lang bezig is geweest alle vertalingen, ook van verfilmingen, te screenen. Het citaat werd niet gevonden.

Het haalde ook de radio. Op 16 februari 2019 ging het in de Timur Timur Show (link werkt niet meer) over het Mandela-effect: dingen waarvan iedereen gelooft dat ze zo zijn, maar die niet blijken te kloppen. Op 1:54:45 wordt uitgelegd wat het is, en op 2:06:15 geeft iemand het voorbeeld van Pippi. In de aflevering van 2 maart 2019 (link werkt niet meer) ging het er nog een keer over (vanaf 1:05:05), omdat mensen niet willen geloven dat Pippi het niet gezegd heeft.

Gelukkig begint het ook een beetje door te dringen dat het een misquote is. Ik zie met enige regelmaat blogjes en tweets langskomen waarin mensen dat zeggen. Sylvia Witteman twitterde erover, bijvoorbeeld.

De Stichting Kinderpostzegels had een shopper met het citaat in de webshop. Die is inmiddels vervangen door een shopper met dezelfde tekst, maar zonder Pippi.

Ik ben niet de enige die zich met dit citaat bezighoudt. Ook de Deense bibliothecaris Martin Jørgensen heeft er een artikel over geschreven. Het is in het Deens, maar met een vertaalprogramma kun je het prima begrijpen.

Maar waar komt dit foutieve citaat dan vandaan?
Goede vraag! Het citaat ken ik nog maar een paar jaar, maar het lijkt wel wat ouder te zijn. Ik heb geprobeerd te zoeken met behulp van de tijdinstellingen van Google, door te zoeken voor 2000, maar dat blijkt Google niet goed aan te kunnen: er komen allemaal websites naar boven die overduidelijk van na 2000 zijn.

Hoe divers zijn kinderboeken uit 2019?

~ Richard Thiel ~ 6 reacties

Inleiding

Hoe divers zijn Nederlandstalige kinderboeken? Zijn er voldoende mogelijkheden voor alle kinderen om zichzelf in de personages te herkennen? Zijn de boeken een goede afspiegeling van onze samenleving?

In de afgelopen jaren verschenen enkele onderzoeken naar de diversiteit van Nederlandstalige kinderboeken. Zie bijvoorbeeld deze pagina. Dat waren wetenschappelijke onderzoeken, die steeds een klein aantal kinderboeken diepgaand analyseerden.

Een onderzoek naar een groot aantal kinderboeken ontbrak nog. Daarom turfde ik van honderden Nederlandstalige kinderboeken uit 2019 hoe het zat met de verhouding jongen/meisje en hoe vaak er mensen van kleur en LHBT+-personages in voorkomen.

De boeken

Ik las 625 Nederlandstalige boeken die volgens de colofon in 2019 zijn verschenen. Naar schatting verschijnen er jaarlijks 2500 Nederlandstalige kinderboeken, dus dat is ongeveer een kwart van het totale aanbod. De boeken waren heel divers: van babyboeken, via prentenboeken en AVI-boeken tot informatieve boeken en Young Adult.

Leeftijd

Leeftijdsverdeling-625-kinderboeken-2019

Veel boeken dus voor kinderen die nog niet kunnen lezen, ook veel boeken voor de groep 8-10, minder voor jongeren. Waarschijnlijk is dat ook wel een afspiegeling van wat er verschijnt, al kan ik me voorstellen dat ik relatief weinig YA gelezen heb, omdat die gewoon meer tijd kosten en ik zoveel mogelijk boeken wilde lezen.

Landen

De 625 boeken zijn gemaakt door schrijvers en illustratoren uit 22 verschillende landen.

Landenverdeling-625-kinderboeken-2019

(doordat makers uit verschillende landen kunnen komen, is de optelsom hoger dan 625)

Veel oorspronkelijk Nederlandstalig werk dus, en veel vertaald Engelstalig.

Uitgevers

Dit zijn de uitgevers waarvan ik de meeste boeken las. Geen verrassingen hier, dit zijn allemaal grote kinderboekenuitgevers.

Uitgeversverdeling-625-kinderboeken-2019

Methodiek

Van alle boeken turfde ik zes aspecten:

  • Jongens- en meisjesnamen in de titel
  • De m/v-verhouding van de personages op de kaft
  • De kleur van de personages op de kaft
  • De m/v-verhouding in het boek
  • De kleur van de belangrijkste personages in het boek
  • LHBT+-personages in het boek

Ik maakte niet alleen een overzicht van de diversiteit in de hele groep van 625 boeken. Ik splitste de groep ook op in leeftijdscategorieën en in land van herkomst.

De titel

Het eerste (en eenvoudigste te beoordelen) waar ik naar keek was de titel, inclusief de ondertitel. Daarbij keek ik in de eerste plaats of er een jongens- of meisjesnaam in stond, of allebei. En als dat niet zo was, of er een woord in stond dat een mannelijke of vrouwelijke betekenis heeft. Bijvoorbeeld: Gooi juf in zee!, of Echte Amerikaanse jongens.

406 titels waren wat dat betreft neutraal. Van de overige 219 titels bevatten er 80 een jongensnaam, 45 hadden iets mannelijks in de titel. 14 boeken hadden beide. 49 boeken hadden een meisjesnaam, 31 iets vrouwelijks.

Op het geheel van de 625 gelezen boeken zijn dit de percentages:

  • Geen: 65,0%
  • Mannelijk: 20%
  • Gelijk: 2,2%
  • Vrouwelijk: 12,8%

Verdeling-m-v-in-titel

Het omslag

Don’t judge a book by its cover, zeggen de Engelsen, maar dat deed ik wel. Het omslag is immers het eerste wat je van een boek ziet. Ik keek of de personages op het omslag mannelijk of vrouwelijk waren.

Bij 247 boeken was dat niet vast te stellen. Vanwege een abstract ontwerp, bijvoorbeeld, of omdat er alleen dieren op het omslag staan. Of omdat er wel mensen op staan, maar niet te zien is of die mannelijk of vrouwelijk zijn.

Van de resterende 378 boeken hadden er 117 uitsluitend mannelijke personages op de voorkant. Daarnaast waren er 31 met hoofdzakelijk mannelijke personages. Bij 118 waren er (ongeveer) evenveel mannelijke als vrouwelijke personages. En op 103 boeken stonden alleen vrouwen, op 9 hoofdzakelijk vrouwen.

Afgezet tegen het geheel van 625:

  • Geen: 39,5%
  • Mannelijk: 23,7%
  • Gelijk: 18,9%
  • Vrouwelijk: 17,9%

Verdeling-m-v-op-omslag

Ook keek ik naar de kleur van de personages op het omslag.

Bij 279 boeken kon ik daar geen uitspraak over doen. In 221 gevallen omdat er geen mensen op het omslag stonden, in 58 gevallen omdat de kleur van de mensen niet vast te stellen was.

Van de resterende 346 boeken waren op 216 omslagen alle mensen wit. In nog eens 18 gevallen was de meerderheid wit. Op 54 boeken waren de mensen gemengd. In 3 gevallen was de meerderheid niet wit, en op 55 kaften was iedereen niet wit.

In percentages:

  • Geen mensen: 35,4%
  • Niet vast te stellen: 9,3%
  • Alleen wit: 34,6%
  • Hoofdzakelijk wit: 2,9%
  • Gemengd: 8,6%
  • Hoofdzakelijk niet wit: 0,5%
  • Niet wit: 8,8%

Verdeling-kleur-op-omslag

De inhoud

Tot nu toe ging het over dingen die op het omslag te vinden zijn. Ik keek ook verder, en las al die 625 boeken. Daarbij lette ik op de m/v-verhouding, op de kleur van de personages en of er LHBT+-personages in het boek voorkomen.

M/V in het boek

In 73 boeken zijn er alleen maar mannelijke hoofdpersonen. In nog eens 146 zijn ze voornamelijk mannelijk. In 254 boeken zijn de verhoudingen gelijk, in 51 boeken zijn het hoofdzakelijk vrouwelijke personages en in 49 uitsluitend vrouwelijke.

In 52 gevallen is het niet vast te stellen, omdat dat niet genoemd werd en het om dieren of niet-levende voorwerpen ging, of om informatieve boeken.

In percentages:

  • Niet vast te stellen: 8,3%
  • Uitsluitend mannelijk: 11,7%
  • Hoofdzakelijk mannelijk: 23,4%
  • Gelijk: 40,6%
  • Hoofdzakelijk vrouwelijk: 8,2%
  • Uitsluitend vrouwelijk: 7,8%

Verdeling-m-v-in-het-boek

Hier zijn dus behoorlijk grote verschillen tussen mannelijk en vrouwelijk te zien. Dat is wel een beetje raar, want bij het kijken naar de titel en de omslagillustraties waren de verschillen minder groot. Op het omslag was 23,7% mannelijk en 17,9% vrouwelijk. In het boek is de verhouding 35,1% – 16% Hoe kan dat?

Dat blijkt voor een deel te zitten in de omslagen waarbij het niet kan worden vastgesteld of de personages vrouwelijk of mannelijk zijn. Die personages blijken vaak mannelijk te zijn. 82 om precies te zijn, tegen 35 vrouwelijk. In de categorie waar het op het omslag niet te zien is of het personage mannelijk of vrouwelijk is, is het effect het grootst. Maar het geldt ook voor alle omslagen waar het aantal vrouwen gelijk of meer is: in het boek neigt de verhouding vaak toch net iets meer naar mannen.

Gedeeltelijk valt dat te verklaren door boeken die dieren als hoofdpersoon hebben. Uit eerder onderzoek (zie bijvoorbeeld dit artikel) is bekend dat dieren in kinderboeken veel vaker mannelijk zijn dan vrouwelijk. Dat blijkt dus nog steeds zo te zijn, al heb ik niet precies uitgezocht hoe het zit met de boeken uit 2019. Het geldt trouwens niet alleen voor dieren, maar ook voor niet-levende personages, zoals wolken.

Ik splitste de boeken op naar leeftijd: boeken voor kinderen die nog niet zelf kunnen lezen (0-5 jaar; in totaal 224 boeken); boeken voor kinderen op de basisschool die zelf kunnen lezen (6-12 jaar; in totaal 342 boeken); en boeken voor middelbare scholieren (13-15 jaar; in totaal 59 boeken).

Daaruit bleek dat de voorkeur voor mannelijke personages vooral bij de eerste twee categorieën ligt. Bij de boeken voor jongeren is de m/v-verhouding vrijwel in evenwicht.

Verdeling-m-v-per-leeftijdsgroep

Ik splitste ook op naar land: boeken van Nederlandse makers (263 boeken); van Belgische makers (67 boeken); en de rest (383 boeken). Omdat een boek gemaakt kan worden door mensen uit verschillende landen, is het totaal hoger dan 625.

In alle drie de groepen zijn mannelijke personages in de meerderheid. Vooral bij boeken van Belgische makers; Nederlandse makers doen het wat dat betreft beter, de overige boeken zitten er tussenin.

Verdeling-m-v-per-land

Kleur in het boek

Verder keek ik hoeveel niet-witte personages in een boek voorkomen. In een boek met plaatjes is het wat makkelijker om ze te vinden, in boeken zonder illustraties is het lastiger als het uiterlijk van de personages niet beschreven wordt.

In 139 boeken komen geen mensen voor. In de resterende 486 boeken zitten in 210 gevallen (minder dan de helft van die 486) worden geen mensen van kleur genoemd. In percentages:

  • Geen mensen: 22,2%
  • Geen mensen van kleur: 33,6%
  • Niet-witte mensen alleen in illustraties: 7,4%
  • Niet-witte bijpersonen: 7,4%
  • Enkele niet-witte personages: 18,9%
  • Alle / Meeste personages zijn niet wit: 10,6%

Verdeling-kleur-in-het-boek

Ook hier laat het omslag niet precies zien wie er in het boek gaan optreden: op 20,8% van alle omslagen staat een persoon van kleur. Terwijl in 44,2% van de boeken iemand van kleur voorkomt.

Bij het opsplitsen naar leeftijd blijken er grote verschillen te zijn tussen de drie groepen. Vooral doordat er voor de jongste groep heel veel boeken zijn zonder menselijke personages. Daardoor is het vergelijken tussen de groepen wat moeilijker, maar het is wel duidelijk dat er in boeken voor de middelbare school meer personages van kleur voorkomen dan in de boeken voor 6- tot 12-jarigen.

Verdeling-kleur-per-leeftijdsgroep

Uitgesplitst naar land is te zien dat de boeken van Belgen het witst zijn, en de boeken uit Nederland het meest gekleurd. De overige boeken zitten er tussenin.

Verdeling-kleur-per-land

LHBT+-personages in het boek

Tot slot keek ik naar LHBT+-personages in een boek. Daarvan vond ik er niet veel, terwijl ik hier niet veeleisend was. Alleen al het noemen van twee mannelijke ouders rekende ik bijvoorbeeld al mee.

  • Geen: 93,9%
  • Homoseksueel: 2,7%
  • Lesbisch: 1,9%
  • Homoseksueel & lesbisch: 0,3%
  • Lesbisch & transgender: 0,3%
  • Transgender: 0,5%
  • Biseksueel: 0,2%
  • Alle: 0,2%

Verdeling-LHBT-in-het-boek

LHBT+-personages blijken vooral in 12+-boeken voor te komen. Omdat het om zulke kleine aantallen gaat, heb ik in de grafiek de categorie ‘Geen’ weggelaten, zodat de verhouding tussen de andere staafjes duidelijker wordt. Wil je toch het complete plaatje zien, klik dan hier.

Verdeling-LHBT+-per-leeftijd

Per land opgesplitst doen Nederland en België het wat beter dan de rest. Klik hier voor het volledige plaatje.

Verdeling-LHBT+-per-land

Conclusies

Er verschijnen jaarlijks heel veel Nederlandstalige kinderboeken, rond de 2500. Vaak schetsen de boeken een beeld van onze samenleving. Altijd is dat natuurlijk maar een stukje van de samenleving.

Maar alles bij elkaar komt de wereld in de kinderboeken toch niet helemaal overeen met de echte wereld. In de echte wereld is het aantal jongens en meisjes (vrijwel) gelijk. In kinderboeken lopen beduidend meer jongens rond.

Dat begint al bij het omslag: in de titel en op het plaatje op de voorkant zul je doorgaans vaker een jongen dan een meisje zien. En als je eenmaal het boek gaat lezen, blijken jongens daar een nog grotere rol te spelen.

Bij boeken van Belgen is het verschil tussen jongens en meisjes het grootst; bij boeken van Nederlanders is het iets minder. Alleen bij boeken voor oudere kinderen is er een evenwicht tussen jongens en meisjes.

In Nederland heeft ongeveer 1 op de 7 mensen (14%) een niet-westerse achtergrond. In kinderboeken waarin mensen voorkomen, komt in minder dan de helft van de boeken geen enkel personage van kleur voor. Of kinderboeken daarmee een goede afspiegeling van de maatschappij zijn, valt moeilijk te zeggen. Veel boeken hebben meerdere personages, waarvan sommige niet wit zijn. Mijn tellingen zijn niet zo nauwkeurig dat ik hierover een uitspraak kan doen. Maar met bijna 30% van de boeken waarin een substantieel deel van de personages niet wit is, is er in ieder geval genoeg keus voor wie een boek wil met een niet-wit personage. Voor oudere kinderen is dat het makkelijkst.

Ongeveer 6% van de Nederlandse bevolking boven de 12 is homoseksueel of lesbisch. In kinderboeken komen LHBT+-personages minder vaak voor. Als ze al voorkomen, is dat vaak in boeken voor middelbare scholieren.

Over het algemeen zijn de boeken voor jongeren dus het meest divers. En als je per land kijkt, zijn de boeken van Nederlanders het meest divers.

Welke klassieke kinderboeken zijn dit?

~ Richard Thiel ~ 3 reacties

De laatste dagen nam het aantal bezoekers op mijn website plotseling toe. Veel mensen bleken op zoek te zijn naar boektitels in emoticons. Nou, daar heb ik er natuurlijk wel een aantal van! Maar het zijn vaak de titels van kinderboeken die recent zijn verschenen, dus vooral leuk voor specialisten.

Ik herinnerde me dat ik een jaar of vijf geleden ook een versie had gemaakt met klassieke kinderboeken. Die heb ik opgezocht, opgefrist en uitgebreid. Omdat jullie je vast toch allemaal vreselijk aan het vervelen zijn, zijn hier 25 oude en nieuwe klassieke kinderboeken, geschreven in emoji. Hoeveel titels herken je? Liever geen antwoorden in de reacties, dan kunnen anderen gewoon blijven puzzelen. Deel het lijstje vooral met vrienden en bekenden. Samen komen jullie vast een heel eind. Veel plezier!

Klassieke-kinderboeken-in-emoji

Wat is er te zien op de foto’s van The Letter for the King?

~ Richard Thiel ~ Plaats een reactie

Gisteren bracht Netflix de eerste foto’s uit de zesdelige serie The Letter for the King naar buiten.

Behalve deze vier foto’s zijn er nog zes andere foto’s gepubliceerd. Wie zijn er allemaal te zien op die foto’s, en wat zegt dat over het verhaal van de serie?

TLftK-1

Amir Wilson speelt Tiuri. Dit jaar heeft hij ook een rol in de bioscoopfilm The Secret Garden. Hij rijdt op een zwart paard. Of het paard in de serie ook Ardanwen (Nachtwind) zal heten, is nog niet bekend. “Hij is aandoenlijk,” zegt Tonke Dragt in het tweede deel van het interview met De Grote Vriendelijke Podcast (GVP).

TLftK-10

Nog een keer Amir Wilson als Tiuri, nu in volle wapenuitrusting.

TLftK-9

Tiuri in gevecht met (waarschijnlijk) Bors, die gespeeld wordt door Jóhannes Haukur Jóhannesson. Voor zover ik me kan herinneren komt Bors niet voor in de boeken van Tonke Dragt.

TLftK-6

Ruby Ashbourne Serkis (de dochter van) speelt Lavinia. In het interview met de GVP vertelt Tonke dat Lavinia eerst verliefd wordt op het paard van Tiuri.

TLftK-4

Tiuri en Lavinia op Ardanwen.

TLftK-5

Islam Boakkaz als Arman,  Jack Barton als Foldo, Jonah Lees als Jussipo, Nathanael Saleh als Piak en Amir Wilson als Tiuri.

TLftK-7

Tiuri, Arman, Piak, Foldo, Lavinia, Jussipo. Arman, Foldo en Jussipo (Jioesipu in het boek) zijn drie van de vier andere jongelingen die met Tiuri een nachtwake in de kapel houden, voorafgaand aan hun ridderslag. De vijfde is Wilmo, maar die lijkt in de serie niet voor te komen.

“Piak is nu het jongere broertje van een van die andere ridders,” zegt Tonke hierover. De andere (aanstaande) ridders spelen in het boek verder geen rol, maar dus wel in de film. Ook Lavinia heeft een grotere rol. “Het is een serie naar het boek, geen verfilming van het boek,” zegt Tonke tegen de GVP.

TLftK-2

Gijs Blom als prins Viridian. Gijs speelde ook in Pijnstillers, een andere boekverfilming. In het overzicht op IMDB is zijn rol Prince Viridian. In het boek komt hij alleen voor in verhalen van anderen, en zijn eigen naam wordt nauwelijks genoemd. Meestal heet hij De Zwarte Ridder met het Rode Schild.

TLftK-8

Prins Viridian voert zijn leger aan.

TLftK-3

Yorick van Wageningen (?) als King Favian. Ik weet niet wie hier rechts op de foto staat.

Bij de cast op IMDB staan verschillende namen die niet in het boek voorkomen. King Favian en Bors dus, maar ook Jabroot, Queen Alianor, Iona, Darya, Milou en Eloise. Het boek gaat toch vooral over jongens en mannen, in de serie lijkt er een grotere rol weggelegd te zijn voor vrouwen.

Deze foto’s laten zien dat de serie het boek niet trouw volgt. Er zijn andere keuzes gemaakt, sommige karakters uit het boek krijgen een grotere rol, andere een kleinere. Wat het uiteindelijke resultaat zal zijn, kunnen we later dit jaar zien. Er is nog geen definitieve datum bekend, maar verwacht wordt dat de serie ergens in de zomer te zien zal zijn.

Alle foto’s © Netflix.

De uitslag van de Kjoek Kinderboeken Kwis

~ Richard Thiel ~ 3 reacties

De Kjoek Kerstvakantie Kinderboeken Kwis is al jaren grillig en onvoorspelbaar: komt hij wel of komt hij niet? Wat zijn de opgaven dit jaar? Is hij moeilijk, heel moeilijk of keimoeilijk?

Het enige onderdeel wat in de laatste edities niet grillig en onvoorspelbaar is, is de uitslag. Maar eerst wat feitjes!

Inzenders

De oproep om toch vooral in te sturen heeft zo te zien effect gehad. Dertig mensen stuurden in, soms vooral symbolisch. Sommigen gaven aan dat ze niet veel tijd hadden, sommigen puzzelen nog gewoon door.

Dertig mensen. Dat zijn er dus flink meer dan de twaalf inzenders uit de voorlaatste editie (2016). Toen was het lage aantal inzendingen voor mij reden om te stoppen met het maken van de quiz. Het veel hogere aantal dit jaar vind ik bemoedigend, dus ik ga nadenken over de editie 2020. Het hele jaar door nadenken is trouwens ook beter dan alles binnen twee weken verzinnen.

Soepel nakijken

Bij het nakijken was ik soepel. Als het antwoord anders was dan het antwoord dat ik bedacht, maar wel in de buurt kwam, rekende ik het ook goed. Met name bij de Emoji en de Gaten heb ik verschillende andere antwoorden ook goed gerekend.

Struikelblokken

Verschillende deelnemers klaagden dat de opgave met de Duo’s (te) moeilijk was. Dat is dan ook de categorie met de minste goede antwoorden. Bij alle andere vragen hadden de meesten wel het goede antwoord gevonden.

De illustrator Wan werd door niemand gevonden in de woordzoeker.

Hoeveel punten kon je verdienen?

Met de vragen kon je in totaal 105 punten verdienen. Daarnaast had ik 66 woorden in de woordzoeker verstopt. Een deelnemer vond nog een extra woord. Met die 67 woorden had je 14 punten kunnen verdienen.

De maximumscore was dus 119.

Ja ja. Maar wie heeft er nu gewonnen?

Maria natuurlijk, net als de voorgaande twee edities. Ze had alle gewone vragen goed, en haalde 60 woorden uit de woordzoeker (ze miste alleen Atak; Bzzz; Dor; Hé, yopa!; Onjali Q. Raúf; Slee; en Wan), waarmee ze ook de meeste woorden van iedereen vond. Ze is dus de volkomen terechte winnaar van de vijfde editie van deze Kjoek Kwis. Ze verdient eeuwige roem, en ik zal € 20,19 naar een goed doel van haar keuze overmaken.

Eervolle vermeldingen

  • Net als in een aantal eerdere edities eindigde Jacqueline A als tweede. Ze had vier gewone vragen fout en haalde 47 woorden uit de woordzoeker
  • Marit is de hoogste nieuwe binnenkomer, op de derde plaats. De afstand tot de eerste twee plekken is niet eens zo groot
  • Menno was de enige die Bzzz uit de woordzoeker haalde
  • Maria ontdekte Ark in de woordzoeker. Dat woord had ik er niet bewust in gestopt
  • Loes en Sandra vonden Onjali Q. Raúf in de woordzoeker
  • Maria was de enige die in het tweede plaatje van 9.6 Roos herkende, uit Gooi juf in zee!

De extra prijs

Een onschuldige hand trok Jacqueline T uit de andere 29 deelnemers. Ik maak € 10,10 over naar een goed doel van haar keuze.

De volledige ranglijst

  1. Maria 119
  2. Jacqueline A 111
  3. Marit 108
  4. Ine 105
  5. Chantal 103
  6. Mik 101
  7. Menno 98
  8. Loes 96
  9. Jacqueline T 93
  10. Lotte 92
  11. José 92
  12. Inger 91
  13. Margaret 89
  14. Sandra H 81
  15. Marie Antoinette 81
  16. Katrien 78
  17. Marije 72
  18. Mathilde 69
  19. Jaap 58
  20. Aleid 55
  21. Carla 52
  22. Sandra K 50
  23. Carine 37
  24. Liselotte 36
  25. Nicolien 24
  26. Patricia 13
  27. Annie 10
  28. Marieke 1
  29. Roos 1
  30. Marjolijn 0

Tot slot

Allemaal heel erg bedankt voor het meedoen, voor het inzenden, voor de aardige woorden, voor het aanmoedigen van anderen om mee te doen.

En misschien tot volgend jaar!

De antwoorden op de Kjoek Kinderboeken Kwis

~ Richard Thiel ~ 1 reactie

Hier zijn de antwoorden. Dat wil zeggen: de antwoorden zoals ik ze had bedacht. Bij sommige vragen zijn vast meer antwoorden mogelijk. Bij het nakijken ben ik over het algemeen erg soepel, dus als je een ander antwoord had dan hieronder en het is plausibel, dan is de kans groot dat ik jouw antwoord ook goedkeur.

Ik ben nog bezig met het nakijken van de antwoorden, de uitslag komt binnenkort.

1 19 keer 2019

1.1 De titel van het Kinderboekenweekgeschenk 2019 (1e letter)
Haaientanden

1.2 In 2019 verscheen bij Lemniscaat dit boek van een Canadese schrijfster in vertaling. Op het omslag van de originele uitgave zie je de hoofdpersoon op het dak van een camper zitten. De Nederlandse uitgave heeft hetzelfde omslag, alleen ontbreekt de hoofdpersoon. Hoe heet het boek? (1e letter van het tweede woord)
Adres onbekend

1.3 Van een Zweeds/Pools echtpaar verschenen in 2019 3 delen van een serie over een meisje dat superkrachten krijgt. Hoe heet de schrijver? (1e letter van zijn voornaam)
Elias Våhlund

1.4 Wie is Martin uit ‘Wat zou Martin doen?’, dat verscheen in 2019? (2e letter van zijn achternaam)
Martin Luther King

1.5 Sinds 10 april 2019 is zij de nieuwe Kinderboekenambassadeur (3e letter van haar achternaam)
Manon Sikkel

1.6 Hij nam op 27 mei 2019 een van de belangrijkste kinderboekenprijzen ter wereld in ontvangst (1e letter van zijn achternaam)
Bart Moeyaert

1.7 Hij won de Gouden Griffel 2019 (2e letter van zijn voornaam)
Gideon Samson

1.8 Zij won het Gouden Penseel 2019 (1e letter van haar achternaam)
Yvonne Jagtenberg

1.9 Wat is de titel van dit boek uit 2019? (laatste letter van het eerste woord)
Vraag 1.9
Kleuren : een tentoonstelling over kleur & kunst

1.10 Deze schrijfster won de Woutertje Pieterse Prijs 2019 en de Boekenleeuw 2019 (1e letter van haar achternaam)
Kathleen Vereecken

1.11 Hieronder zie je een fragment van een omslag van een boek uit 2019. Wie is de schrijfster? (1e letter van haar voornaam)
Vraag 1.11
Amy Krouse Rosenthal

1.12 Twee boeken kregen op JaapLeest.nl het hoogste cijfer van alle boeken uit 2019. Een van die boeken is geschreven door een vrouw en geïllustreerd door een man (1e letter van de titel)
De boom met het oor

1.13 Wie schreef in 2019 een boek over de vriendschap tussen Marie en Jente? (1e letter van haar voornaam)
Enne Koens

1.14 In 2019 verscheen een informatief boek over een legering van twee metalen. Hoe heet het boek? (2e letter)
Brons

1.15 Deze schrijver overleed op 1 maart 2019 (laatste letter van zijn voornaam)
Peter van Gestel

1.16 De maker van het Prentenboek van het Jaar 2019 (2e letter van zijn voornaam)
Leo Timmers

1.17 Het thema van de Vlaamse Jeugdboekenmaand 2019 (6e letter)
Vriendschap

1.18 LUCA IK HOU VAN JE 4-EVER. Welk boek uit 2019 begint zo? (1e letter)
De bijzondere woorden van Gioia

1.19 Zij kreeg in 2019 de Max Velthuijsprijs voor haar hele oeuvre (laatste letter van haar achternaam)
Sylvia Weve

Bonusvraag: Als je de letters die uit deze vragen komen op een rijtje zet krijg je de titel van een boek uit 2019. Wie is de schrijver van dit boek?
Hoe ik mijn vader redde / Henk Hardeman

2 Alles is liefde

[In alle antwoorden zat liefde/love/lief/kus]

2.1 Hoe heet het meest recente boek van de schrijfster van de boeken over Geek Girl?
Licht, camera, liefde

2.2 Wie is de schrijfster?

Liefde2
Jessica Love

2.3 Hoe heet de vormgever?

Liefde3
Steef Liefting

2.4 Aap, Miereneter en Schildpad spelen een gevaarlijk spelletje. Wat is de titel van dit boek?
Een kusje voor Krokodil

2.5 Het antwoord op de vraag in de titel is: taco’s. Wat is de titel?
Wat eten draken het liefst?

2.6 Wat is de titel van het derde boek over dit sympathieke duo?

Liefde6
Dikke Vik en Vieze Lies lachen om liefde

2.7 Waarschijnlijk zijn zowel de naam van de schrijver als de naam van de illustrator pseudoniemen van een en dezelfde persoon. Hoe heet het boek?
Flin of de verloren liefde van een eenhoorn

2.8 Wie is de schrijver?

Liefde8
Jeffrey Alan Love

2.9 Jessica Courtney-Tickle illustreerde het boek, de tekst is van iemand anders. Wat is de titel van het boek?
De kus

3 Inchecken

Hoe heten de gebouwen?

[9 hotels, op alfabetische volgorde]

3.1 Opvolger van Pretpark de Poepfabriek
Het hersenhotel

3.2 Schrijver: Steven; illustrator: Steven
Het Niets aan de hand hotel

3.3 Deel elf heeft een nieuwe illustrator
Hotel De Korenwolf

3.4 Sep werkt in de keuken
Hotel De laatste kans

3.5 Op de 5e verdieping zitten spinnen
Hotel Deelmeer

3.6 Zij is de nieuwe eigenaar

De-nieuwe-eigenaar
Hotel Flamingo

3.7 Kate, Fender, Lucas en Linne
Hotel Riverside

3.8 Oostelijke Handelskade 34
Lloyd Hotel

3.9 Meer avonturen van Elizabeth en Freddy
Winterhuis Hotel

4 Emoji

Hieronder zie je tien titels van kinderboeken uit 2019, geschreven in emoji. Geef de titel en de schrijver.

4Emoji

[titels op alfabetische volgorde]

4.1 Backpack / Marlies Slegers
4.2 Bloem / Nicola Skinner
4.3 Blij / Yasmeen Ismail
4.4 Cirkel / Mac Barnett
4.5 Everest / Angela Sangma Francis
4.6 Het meisje met de twee vaders / Mel Elliott
4.7 Tijger / Jan Jutte
4.8 De Veger / Jonathan Auxier
4.9 Wolkje / Tim Hopgood of Anne Booth
4.10 Zwijg / Mel Wallis de Vries

5 BW

Acht fragmenten uit boeken uit 2019. Wat zijn de titels?

[Tekst of vertaling door Bette Westera, titels op alfabetische volgorde]

5.1 Schapen gaan slapen, en kleine konijnen
vallen in slaap met hun neus in hun vacht.
Alles gaat slapen want nu is het nacht 

5.2 Er kwamen mensen naar het bos
om bomen om te zagen.
Ik zag ze al die bomen
naar hun warme huizen dragen.
Het boompje in het bos 

5.3 ‘Ik ben Marie,’ zei Marie. ‘Waar is de wc?’
‘De jongens of de meisjes?’
‘De meisjes natuurlijk,’ antwoordde Marie.
‘Ik ga altijd naar de jongens,’ zei Kris, ‘want ik ben eigenlijk een jongen. […]’
Dit is geen Cobra 

5.4 Luikje dicht en luikje open.
Kijk, wie komt daar aangelopen?
Luikje open, luikje toe.
Kom maar binnen, ben je moe?
Even lekker niks

5.5 Blaffen kan hij wel. Veel beter dan zijn broertjes en zusjes, vindt hij zelf.
Die piepen.
Hallo Teckel Tom!

5.6 Ook een kopje thee erbij?
Ik drink anders thee dan jij.
Ik ben ik en jij bent jij 

5.7 Speel nooit met een Blauwe. Het mag niet, het hoort niet.
De Blauwen zijn anders, het is onze soort niet.
Op een verre planeet

5.8 Nu gaan ze samenwonen
in voor- en tegenspoed.
Nu komt het tussen onze echte
ouders nooit meer goed.
Uit elkaar

5.9 Oké. Rustig blijven. We verzinnen wel iets.
Ik heb het! Bedek je ene oog eens?
Wakker blijven! 

6 & 7 Kjoek Kinderboeken Woordzoeker 2019

Zoek in het diagram zoveel mogelijk titels van kinderboeken uit 2019, en namen van schrijvers, illustratoren, vertalers en uitgevers die aan die kinderboeken uit 2019 gewerkt hebben.

  • AdamCece
  • Anders
  • AnnaWoltz
  • Aquila
  • Ark
  • Atak
  • BernadetteCusters
  • Birthday
  • Bizar
  • BobPopcorn
  • Boycott
  • Brons
  • Bukkie
  • Bzzz
  • Cicade
  • Clavis
  • Coco
  • Condor
  • Dday
  • Dekus
  • Dewoordsmid
  • DjennéFila
  • Dohetdraakje
  • Dor
  • ErikvanOs
  • Flin
  • Gevaar
  • Gooijufinzee
  • Grootzus
  • Haast
  • Heedaarmijntweevoeten
  • HenryLloyd
  • HetlandvanRaas
  • HéYopa
  • Holland
  • IJzerkop
  • ImmeDros
  • IrisCompiet
  • IssunBoshi
  • JanJutte
  • JHGever
  • Jinxed
  • Karmijn
  • Lux
  • Magjehaaienaaien
  • MariaDek
  • MarianneDubuc
  • Moon
  • Niemandziethet
  • OnjaliQRaúf
  • PCCast
  • Rivaal
  • Samsara
  • SelmaNoort
  • SenneTrip
  • Slee
  • SteveWebb
  • SynneLea
  • TheEmpress
  • Tikker
  • Toffee
  • UlfStark
  • Vlam
  • Volt
  • Wan
  • WesleyChu
  • Zwijg

8 Her

Hieronder staan acht boeken die verschenen zijn in 2019. Wat zijn de titels?

[Rijtjes met beginletters van woorden. Het zijn herdrukken, hervertellingen of nieuwe vertalingen van klassieke kinderboeken. Alfabetisch op titel]

8.1 A
Aladdin

8.2 D1D
De 101 dalmatiërs

8.3 DAvP
De avonturen van Pinokkio

8.4 DGT
De geheime tuin

8.5 DWTvO
De wonderlijke tovenaar van Oz

8.6 HVVvDJ&dHH
Het vreemde verhaal van dr. Jekyll & de heer Hyde

8.7 HWVvdKP
Het wonderbaarlijke verhaal van de kleine prins

8.8 VmmPP
Vlieg mee met Peter Pan

9 Duo’s

Acht duo’s, allemaal hoofdpersonen. Wat zijn de titels van de zestien boeken uit 2019 waar ze in voorkomen?

[De duo’s hebben steeds dezelfde voornaam. Alfabetisch op voornaam]

9.1

9.1
[Charlie] De Veger / Er zit een gat in de weg

9.2

9.2
[Kees] Hoppa! / Piraten gaan niet naar school!

9.3

9.3
[Marianne] Een leeuw als Leonard / De gruwelijke griezeltest

9.4

9.4
[Max] Max en de superhelden / Max van Mars en de planeet L.E.U.K.

9.5

9.5
[Pablo] Vlieg! / Het theater van hiernaast

9.6

9.6
[Roos] Het meisje dat nevel weefde / Gooi juf in zee!

9.7

9.7
[Sam] Strijd op het kasteel / Sam en de schaduwridders

9.8

9.8
[Sem] Mo en Tijger gaan op reis / Volg de pijlen

10 Rijtjes

Alles heeft natuurlijk te maken met kinderboeken en 2019. Wat is de volgende in deze rijtjes?

10.1 Ted van Lieshout, Anna Woltz, Joke van Leeuwen & Kees Spiering, …
[Gasten in de Grote Vriendelijke Podcast] Dolf Verroen

10.2 Tibbe, Dook, Noa, Kees, …
[De broers uit Elke dag broerdag] Robbe

10.3 Juultje, Tinker, Swing, Miep, …
[De afgekeurde paarden uit Miss Eenhoorn] Ayla

10.4 vos, kikker, bromvliegzwaan, paarden, ….
[Winnaars van de Vlag & Wimpel voor tekst met een dier in de titel] parkiet

10.5 De reis, De pioniers, Het virus, …
[De laatste delen van de serie Kepler62] Het geheim

10.6 Raketwetenschap, Robotica, Algemene relativiteitstheorie, …
[Titels uit de serie … voor baby’s] Quantumfysica

10.7 Kerst bij Muis, De meester is een vampierrat, Apollo’s ondergang, …
[Opeenvolgende ISBNs] De moord op Queen_T

10.8 4,9 kilometer, 16,3 kilometer, 39,2 kilometer, …
[Titels van de eerste hoofdstukken van Haaientanden] 40,7 kilometer

10.9 #192 jutter, #493 werk, #165 aarde, …
[Titels van hoofdstukken uit De woordsmid] #496 woordloos

11 Gaten

Welke debuten ontbreken op deze foto’s?

[Zes debuten van schrijvers uit het Engelse taalgebied, met hoofdpersonen van kleur, alfabetisch op achternaam van de schrijver]

(Klik op de foto’s voor een grotere versie. Foto’s zijn geënsceneerd; de werkelijke dikte van het boek kan afwijken van de breedte van het gat. D-boeken zijn boeken voor 15 jaar en ouder).

11.1


Ingesloten / Samira Ahmed

11.2


Izzy + Tristan / Shannon Dunlap

11.3


Darius de Grote is niet oké / Adib Khorram

11.4


Het omgekeerde van altijd / Justin A. Reynolds

11.5


Stukjes van mezelf / Renée Watson

11.6


Misschien is het anders / David Yoon

12 Oud

[Alfabetisch]

12.1 Het oorspronkelijke boek verscheen in 1933. Twee jaar later verscheen de eerste Nederlandse vertaling, bij Van Holkema & Warendorf, en de tweede druk daarvan in 1938. Toen was het 80 jaar stil rondom dit boek. In 2019 verscheen een nieuwe vertaling. Wat is de titel?
Dasja oftewel het leven van een pup

12.2 Hij is sinds dit jaar de oudste schrijver die bij leven een Griffel won.
Dolf Verroen

12.3 Wat is het oudste online kinderboekenjaaroverzicht van Nederland?
Het Kjoek Kinderboeken Jaaroverzicht

12.4 Dit boek, met binnenrijm in de titel, gaat over de dieren en mensen die zo’n 12.000 jaar geleden hier rondliepen.
Oerstoer

12.5 Wie schreef ‘Kas en Saar vieren carnaval’?
Pauline Oud

12.6 Hij overleed dit jaar. Een aantal jaren geleden was hij de oudste winnaar van de Prijs van de Jonge Jury.
Rob Ruggenberg

12.7 Zij werd dit jaar 89, en maakte voor de 9e druk van haar boek uit 1982 een nieuwe omslagillustratie.
Tonke Dragt

12.8 In 2018 was zij de oudste vrouwelijke gedecoreerde van Nederland. Dit jaar overleed ze.
Trix van Brussel

12.9 In welke serie verscheen in 2019 een deel over de Gouden Eeuw?
Vet oud!